Yabancı personel çalışma izni,
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca resmi bir belge şeklinde düzenlenen ve geçerlilik süresi içinde yabancı işçiye Türkiye de çalışma ve ikamet hakkı veren izin belgesidir. 6735 sayılı Uluslararası İş Gücü Kanunu na göre, yabancıların Türkiye de bağımlı veya bağımsız çalışmaya başlamadan önce izin alması gerekir.
CORRECT Danışmanlık olarak Uzun yıllara dayanan tecrübemiz ile yabancı işçi çalıştırma yönetmeliği kapsamında sizlere profesyonel destek sunmaktan mutluluk duyarız. Konuya ilişkin detaylı bilgiler aşağıda bulunmaktadır.
Yabancı personel çalıştırma şartları, Türkiye de yasal olarak çalışmak isteyen yabancı uyrukluların bir iş yerinde çalışmak üzere o işveren üzerinden alması gereken belgedir. Çalışma izni başvuru işlemleri uzmanlık gerektiren, detaylı ve birden fazla kritere bağlı olan ve dikkatli yapılması gereken başvurulardır.Bizler hem yabancı işçi başvuru sürecini hemde mevcuttaki belgenin süre uzatım işlemini çözebilmekte ve yardımcı olmakteyız.
Yabancı personel çalıştıran firmalar, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığından çalışma izni almak zorundadırlar. Bu izin olmadan çalışan yabancı işçinin faaliyetleri kaçak çalışma olarak kabul edilmektedir. Tespit edilmesi halinde yabancı işçi çalıştırma yönetmeliği kapsamında personele ve işverene idari para cezası uygulanır. Kaçak çalıştırılan personelin sınır dışı edilmesi de söz konusudur. Çalışma izni alabilmek için yabancı personelin mesleği, resmi kurumlarda kayıtlı bulunan bilgileri ve işverenin gerekli yasal şartları sağlayabilecek yeterlilikte olması gerekmektedir.
Yabancı İşçi Çalışma İzni Nasıl Alınır?
yabancı personel çalışma izni, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına gerekli evrakların temini ile yapılan başvurunun olumlu değerlendirilmesi sonucu alınır. Çalışma izni başvuruları uzman danışmanlarımız tarafından çevrim içi olarak sistem üzerinden yapılır. Uzman danışmanlarımız iş yeri evraklarının uygunluğunu denetledikten sonra gerekli evrakların sisteme yüklenmesi ve diğer gereksinimlerin sağlanması ile başvuruyu tamamlar. Daha sonra günlük takip işlemi gerçekleştirilir. Bakanlık başvuruyu uygun bulduğu takdirde devlet haçları da yatırıldıktan sonra yabancı personel çalışma izni onaylanır ve izin kartı iş yeri adresine gönderilir.
Türkiye de bir işverenin yabancı personel çalıştırabilmesi için;
- İş yerinin ödenmiş sermayesinin minimum 100.000 TL veya brüt satışlarının minimum 800.000 TL veya son sene ihracat tutarının minimum 250.000 Amerikan doları olması gerekmektedir.
- Devlet ihalesi ile alınan işlerde çalışacak yabancılar hariç olmak suretiyle şirketlerin, çalıştıracağı her bir yabancı için minimum 5 Türk vatandaşını çalıştırıyor olması yasal zorunluluktur.
Yabancı personele verilecek ücretin alt sınırı personelin mesleklerine ve çalıştıracakları işlere göre bakanlık tarafından belirlenmiştir.
Yabancı işçi çalıştırma yönetmeliği kapsamında işverenin yabancı personele ödemesi gereken brüt ücretlerin;
- Üst seviye yöneticiler, pilotlar ve ön izin talebinde bulunan mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 6,5 katı,
- Mühendis ve mimarlar ile birim ya da şube müdürleri için asgari ücretin 4 katı,
- Öğretmenler ile psikolog, fizik tedavi uzmanı, masör, müzisyen, sahne sanatçısı, akrobat ve benzeri unvanlarda çalışacak yabancılar ile uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar için asgari ücretin 3 katı,
- Satış elemanı, pazarlama / ihracat görevlisi ve benzer biçimde görevlerde ve ev hizmetlerinde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 1,5 katı
olması gerekmektedir.
6735 sayılı kanun ile yabancı personel çalışma izni konusunda Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı görevlendirilmiştir. İlgili teknik altyapı çalışmaları henüz sonuçlanmadığından üniversitelerde görev yapan akademik personele Yükseköğretim Kurulu, kendi bünyesindeki opera ve tiyatrolarda görev yapacak sanatçılara Kültür ve Turizm Bakanlığı, profesyonel sporculara ise Gençlik ve Spor Bakanlığınca çalışma izni verilmektedir. Söz konusu çalışmalar sonuçlandığında bahsedilen çalışma izinleri de Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından verilmeye başlanacaktır.
Çalışma İzni Nedir?
Türkiye de çalışma ve ikamet hakkı veren izin belgesine çalışma izni denilmektedir. Uluslararası İşgücü Kanununda 5 çeşit çalışma izni öngörülmüştür. Bunlar;
- Süreli Çalışma İzni,
- Süresiz Çalışma İzni,
- Bağımsız Çalışma İzni,
- Turkuaz Kart,
- İstisnai Çalışma İznidir.
- Süreli çalışma izni; Yabancının belirli bir işyeri veya işletmede ve belirli bir meslekte çalışmak üzere en çok 1 yıl geçerli olmak üzere verilir.
- Süresiz çalışma izni; Türkiye de en az 8 yıl kesintisiz ikamet eden veya toplam 6 yıllık kanuni çalışması olan yabancılara, iş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler dikkate alınmaksızın ve ilgili mercilerin uygun görmesi durumunda; verilen süresiz izindir.
- Bağımsız çalışma izni; yabancıların, Türkiye de en az 5 yıl kesintisiz olarak ikamet etmiş olmaları, çalışmalarının, ekonomik kalkınma açısından katma değer yaratması ve istihdam üzerinde olumlu etki yapacak olması koşuluyla verilebilir.
- Turkuaz Kart; uluslararası işgücü politikası doğrultusunda; eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi ile Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu önerileri ve Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre başvurusu uygun görülen yabancılara verilir.
- İstisnai Çalışma İzni; Ulusal mevzuata aykırı davranmamak ve mesleki hizmetlere ilişkin mevzuata uymak kaydıyla, ilgili mercilerin görüşleri de dikkate alınmak suretiyle, statüleri aşağıda belirtilen yabancılara, bu Kanunda öngörülen sürelere tabi verilebilir.
Çalışma İzni Nasıl Alınır?
Çalışma izni başvuru usulü Uluslararası İşgücü Kanununun 7. maddesinde, muafiyet başvurusu ise aynı kanunun 13. maddesinde düzenlenmiştir. Yapılacak başvurusu sırasında gerekli evrakların hazırlanması ve şartların sağlanması halinde yetkili mercilerce çalışma izni belgesi
düzenlenmektedir.
Çalışma İzni Başvurusu ve Şartları
Çalışma izni başvurusu yurt içinden yapılabileceği gibi yurt dışından da yapılabilmektedir. Çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde hangi hallerde başvuruların reddedileceği Uluslararası İşgücü Kanununun 9. maddesinde şu şekilde sayılmıştır;
- Uluslararası işgücü politikasına uygun olmayan,
- Sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle yapılan,
- Yabancı istihdam edilmesine ilişkin gerekçesi yeterli görülmeyen,
- Diğer kanunlarda Türk vatandaşlarına hasredilen iş ve meslekler için yapılan,
- Gerekli nitelik ve uzmanlığı taşımadığı anlaşılan yabancılara ilişkin olan,
- Bakanlıkça belirlenen değerlendirme kriterlerini karşılamayan,
- 6458 sayılı Kanunun 7 nci, 15 inci ve 54 üncü maddeleri kapsamında olduğu İçişleri Bakanlığınca bildirilen yabancılara ilişkin olan,
- Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından Türkiye de çalışmasında sakınca görülen yabancılara ilişkin olan,
- Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü olması durumu hariç, Türkiye Cumhuriyetinin tanımadığı veya diplomatik ilişkisinin bulunmadığı ülke vatandaşları için yapılan,
- Kanuni süresi içinde yapılmayan veya eksiklikleri tamamlanmayan, başvurular reddedilir.
Çalışma İzni İçin Gerekli Evraklar
Yabancının çalışma izni alabilmesi için gerekli evraklar işveren tarafından hazırlanması gereken evraklar ve çalışan tarafından hazırlanması gereken evraklar olarak ikiye ayrılmaktadır. Bunlar;
İşveren Tarafından Hazırlanması Gerekli Olanlar;
- Faaliyet Belgesi
- Turistik Tesisler ise Turizm İşletme Belgesi
- Şirketin Sermaye ve Ortaklık Durumunu Gösteren Ticaret Sicil Gazetesi
- Vergi Dairesi veya Yeminli Mali Müşavir Tarafından Onaylanan Finansallar
- E-imza üzerinden yetkilendirme
Çalışan Tarafından Hazırlanacak Belgeler;
- Yurtiçi başvurusunda en az 6 aylık ikamet izni
- Yurtdışı başvurusunda konsolosluk referans numarası
- Pasaport fotokopisi
- Diploma veya geçici mezuniyet belgesi örneği
- 1 Vesikalık fotoğraf
Çalışma İzni Uzatma Başvurusu
6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanununun 10.maddesine göre; çalışma izni için ilk başvurularda iş ve hizmet akdindeki çalışma süresini aşmamak koşuluyla çalışma izni 1 senelik verilmektedir. Aynı kanunun 10. maddesinin 2. Fıkrası uyarınca; aynı işyerinde çalışmaya devam eden yabancıların uzatma başvuruları ilk uzatmada en çok 2, sonraki uzatma başvuruları en çok 3 yıllık verilmektedir.
Yabancının işyeri değişikliği yapması halinde ise yapılan başvuru uzatma başvurusu olarak değil, ilk başvuru olarak değerlendirilir ve en fazla 1 seneliğine verilir.
İşveren bu süreçte;
- Yabancının maaşını banka aracılığı ile yatırmak,
- Yabancının SGK ödemelerini yaptırmış olmak,
- İşyerinin vergi borcunun bulunmaması,
- Çalışacak her yabancı için en az 5 kişi T.C. vatandaşı çalıştırmak şartlarını yerine getirmelidir.
Yabancı ise uzatma başvurusunda bulunabilmek için;
- Çalışma izni süresi boyunca 6 aydan fazla Türkiye dışında bulunmamak,
- Her hangi bir suça karışmamış olmak şartlarını yerine getirmelidir.
İşveren tarafından uzatma başvurusu yapılan yabancılar aynı işyerinde çalışma izin süresinin bitiminden itibaren en fazla 45 günü geçmemek suretiyle çalışabilir. Bu süre içinde çalışan yabancının çalışması kanuni olarak kabul edilmekte iken bu süreyi aşan çalışmalar kaçak çalışma olarak değerlendirilmektedir.
Ev Hizmetleri İçin Yabancılara Çalışma İzni
Yabancı uyruklular ev hizmetlerinde çocuk bakıcısı, yaşlı veya hasta bakıcısı olarak çalışabilmektedir. Evde küçük çocuk veya bakıma muhtaç hastaları olmayanlar ev işlerinde yardım amaçlı yabancı uyruklu çalıştıramamaktadır.
İkamet izni olan yabancının başvurusu yurtiçinden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılmaktadır. Yurtdışından yapılacak başvurularda ise yabancının uyruğunda bulunduğu veya daimi ikamet ettiği ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine başvuruda yapılmaktadır. Başvurunun kabulü halinde verilen referans numarasıyla Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına tekrar başvuru yapılması gerekmektedir.
Bu kişiler hakkında çalışma izni alabilmek için gerekli belgeler ise şu şekildedir;
- Yabancı uyruklu adına en az altı ay süreli ikamet tezkeresi fotokopisi,
- Yabancı şahsa ait Pasaportun yeminli tercüman tarafından çevirisinin noter onaylı sureti,
- Bir adet vesikalık fotoğraf,
- Yabancı T.C. Kimlik Numarası
- Ev Hizmetlerinde Yabancı Çalıştırılacağına ilişkin İşveren Başvuru Dilekçesi,
- İşverenin Nüfus Cüzdanı fotokopisi,
- İlçe Nüfus Müdürlüğü nden alınan yabancının çalışacağı adresi gösteren yerleşim yeri belgesi,
- İşlemlerin avukat vasıtasıyla takibi halinde özel vekaletname.
Suriyelilerin Kapsamındaki Yabancıların Çalışma İzni
Türkiye de Suriye vatandaşlarına geçici koruma sağlanmışsa da geçici koruma yabancılara kendiliğinden çalışma izni vermemektedir. Geçici Koruma sağlanan yabancı çalışma izni veya çalışma muafiyeti olmadan çalışamamaktadır.
Geçici koruma sağlanan yabancı çalışma muafiyeti kapsamında mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışabilir.
Geçici koruma sağlanan Suriyelilerin diğer işyerlerinde çalışabilmesi için çalışma izni belgesi alınması gerekmektedir.
Çalışma izni belgesi alınması için şu şartların varlığı aranmaktadır.
- Geçici Koruma Belgesinin Yabancı Kimlik Numarasının olması,
- Kişinin en az 6 ay geçici koruma kapsamında Türkiye de ikamet etmesi,
- Geçici Koruma kaydına göre ikamet hakkı verilen ilde çalışmak için başvuru yapılması;
- Ön izin alınması gereken mesleklerde çalışacak olan Suriye vatandaşının ön izin belgesini almış olması;
- Suriye vatandaşının sonuçlanmayan bir başvurusunun olmaması;
- İşyerinde çalışacak olan Suriye vatandaşı sayısının, aynı işyerinde çalışan Türk vatandaşı sayısının yüzde onu geçmemesi.
Yabancı İşçi Çalıştırma
Türkiye de bulunan iş yerlerinde yabancı uyruklu kişilerin çalıştırılmasına yabancı işçi çalıştırma denilmektedir. Uluslararası İşgücü Kanununu 6. maddesine göre; Çalışma izni, 4 üncü maddeye göre belirlenen uluslararası işgücü politikası esas alınarak Bakanlıkça verilir. Bu Kanun kapsamında yer alan yabancıların çalışma izni olmaksızın Türkiye de çalışmaları veya çalıştırılmaları yasaktır. Diğer kanunlarda ya da Türkiye nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı anlaşmalar veya uluslararası sözleşmelerde çalışma izni almadan çalışabileceği belirtilen yabancılar, bu Kanuna göre çalışma izni almadan çalışabilir veya çalıştırılabilirler.
İzinsiz yabancı işçi çalıştırma, yasal olmayıp yaptırımları mevcuttur.
Çalışma İznine Yurtdışından Başvurma
Çalışma izni başvuru usulü Uluslararası İşgücü Kanununun 7. maddesinde, muafiyet başvurusu ise aynı kanunun 13. maddesinde düzenlenmiştir. Çalışma izni için yurtiçinden başvuru yapılabileceği gibi yurtdışından da başvuru yapılabilmektedir.
Yurt dışından yapılan başvurular yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak kaldığı ülkedeki TC. Büyükelçilikleri veya konsolosluklarına yapılmalıdır. Yurt dışından yapılan bu başvurular TC. Büyükelçilikleri veya konsoloslukları tarafından Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına iletilmektedir.
Uluslararası İşgücü Kanununun 12. maddesinin 2. fıkrasına göre; Yurt dışından yapılan başvuruya istinaden çalışma izni verilen yabancı, çalışma izninin geçerliliğinin başladığı tarihten itibaren altı ay içinde Türkiye ye gelmek zorundadır. Bu süre içinde Türkiye ye gelmeyen yabancının çalışma izni iptal edilir. Bu süre sonrasında Türkiye ye gelen yabancıların yeniden çalışma izi başvurusunda bulunması gerekmektedir.
Çalışma İznine Yurtiçinden (Türkiye den) Başvurma
Çalışma iznine yurt içinden yapılan başvurular doğrudan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına yapılmalıdır. Çalışma izni başvuruları bizzat kişi tarafından yapılabileceği gibi vekil aracılığıyla da yapılabilir.
Usulüne uygun olarak yapılan başvuruların değerlendirilmesi, bilgi ve belgelerin tam olması kaydıyla otuz gün içinde tamamlanır. Başvuruda eksik bilgi veya belgelerin olması hâlinde, bu eksiklikler tamamlanıncaya kadar başvurunun değerlendirilmesi ertelenir. Erteleme süresi, bilgi veya belge eksikliklerinin tamamlanmasını geciktiren mücbir bir sebebin varlığının resmî bir makamdan belgelendirildiği hâller dışında otuz günü aşamaz. Erteleme süresi sonunda eksiklikleri tamamlanmayan başvurular reddedilir.
Yabancı uyruklu işçi çalıştırma izni nasıl alınır?
Çalışma izin başvuruları genel olarak yabancıların ilgili Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliklerine çalışma izni ve vizesi başvurusu yapmaları şeklinde başlar. Ancak Türkiye de bulunan yabancının geçerliliği devam eden en az 6 ay süreli ikamet izni varsa çalışma izin başvurusu yurtiçi başvuru olarak yapılabilir.
İzinsiz Yabancı İşçi Çalıştırma Cezası 2022
Kaçak çalışan yabancı uyruklu kişiye ve çalışma izni olmayan yabancıyı çalıştıran işverene 6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu 23. maddesi gereğince uygulanacak idari para cezaları mevcuttur.
- Bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeden bağımsız veya süresiz çalışma izni ile çalışan yabancıya uygulanacak ceza-1067 TL
- Bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeden yabancı çalıştıran işverene her bir yabancı için uygulanacak ceza -1067 TL
- Çalışma izni olmaksızın bir işverene bağlı olarak çalışan yabancıya uygulanacak ceza- 6423 TL
- Çalışma izni olmaksızın bağımsız çalışan yabancıya uygulanacak ceza -12854 TL
- Çalışma izni olmaksızın yabancı çalıştıran işverene veya işveren vekiline her bir yabancı için uygulanacak ceza -16066 TL olup fiillerin tekrarlaması halinde ise verilecek cezalar bir kat artırılmaktadır.
Yabancı personel çalışma izni hakkında daha detaylı bilgi almak için;
http://calismaizni.gov.tr/