HELAL BELGELENDİRME NEDİR
Geçerli, ehil ve tarafsız bir kurumun söz konusu üretimi denetlemesini, helal standartlarla OIC / SMIIC 1 uygunluk içerisinde üretimin yapıldığının doğrulanmasını ve buna bağlı olarak, onaylanmış bir belge vermesini kapsayan bir yöntemdir. Helal gereksinimleri ile birlikte hijyen, ISO ve HACCP kurallarına uygun olması da gereken şartlar arasındadır. Helal belgelendirme , dini bakımdan hassas tüketici için kabul edilebilir, güvenilir ve tüketilebilir ürünün üretilmesi için gerekli koşuldur.Helal belgesi alan bir firma ile almayan ya da alamayan firmalar arasında ciddi farklar olacaktır.Eskiden denetimsiz kolay alınan Helal belgeleri gerçeği yansıtmamaktaydı.Türkiye de sadece TSE aracılığı ve bazı dernekler aracılığı ile alınan helal belgeleri yerine şimdi Türkiye de Hak denilen bir kuruluş ile tek elden Helal belgelendirme yürütülerek piyasadaki dağınık ve kuralsız Helal uygulamalarının düzenlenmesine katkı sağlanmıştır.
Helal gıda sertifikasyonu üreticiler ve tüketiciler için farklı yararlar sağlayan bir uygulamadır. Bu yararları üç başlık altında toplamak mümkündür.
Tüketici Güveni: Belgelendirme tüketicilere tercihleri doğrultusunda bilinçli bir seçim yapma olanağını sağlar. Aynı zamanda helal gıda sertifikasının sağladığı sürekli bir denetim mekanizması ile tüketiciler satın aldıkları gıdaları güvenle tüketebilirler.
İhracat ve Rekabet: Gıda sektörü içerisinde yer alan helal gıda son dönemde küresel pazarda giderek önemini arttırmaktadır. Helal belgesi alan firmalar, ürünlerini küresel helal gıda pazarına arz imkânı bulabilecek ve rekabet gücünü arttırabilecektir. Helal belgelendirme sürecinin sonucu olan helal gıda sertifikası sayesinde ürünün ve üreticinin Küresel İslam içinde tanınması ve tanıtılması çok daha kolay hale gelmektedir. Hak akreditasyonuna sahip bir helal belgesine sahip olunması durumunda SMIIC üye ülkelerinin tamamında ürününü Helal olarak ihracatını ve satışını gerçekleştirebilecek ve akredite helal sertifikası ile diğer ülkelerde Helal ürün ürettiğine dair tanınırlığa sahip olduğunu kanıtlayacaktır. Bu, hak akreditasyonlu helal belgesine sahip üreticiye hem yerel hem de uluslararası rakiplerinin önüne geçmesini sağlarken, helal gıda tüketimi yapmayı gözeten tüketim toplumuna karşı prestij ve güveni beraberinde getirecektir.
Kalite: Sertifika helal gıda gıda ürününün sadece helal yasası gerekliliklerinin uygulandığının değil, aynı zamanda ürünün,hizmetin üretiminde gıda güvenliği ve hijyen uygulamalarının da katı şekilde uygulandığının işaretidir.
HELAL BELGESİNİN AMACI
Genel olarak Helal standartlarının temel amacın açıklayalım. Üretilen gıda veya insan tenine temas eden temizlik kozmetik ürünlerinin ham maddeden başlayarak tüm üretim sürecini kapsar. Bu üretimin süreci sonuna kadar bütün proseslerinin, ürün bileşiminde bulunan bütün maddelerin ve katkı maddelerinin gerek menşei, gerek temin biçimi ve yolları, gerekse temin kaynağı bakımından İslami kriterlere ve insani gereklere uygun olması olarak tanımlanabilmektedir.
Helal sertifikaları standartları bu kriterler ile birlikte hijyen koşullarının sağlanması yönünden kendi ISO 22000 Gıda güvenliği standardını da kılavuz olarak kabul etmektedirler.
- "Hangi ürünün helal olduğu veya olmadığını belirleyen helal standardı mevcut. Bu standardı hazırlayan İslam İşbirliği Teşkilatına bağlı olarak çalışan İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü. Bu kuruluşun uzun yıllar çalışması sonucu bir standart oluşmuş durumda. Bu bütün ülkelerin dini otoritelerinin onayı aldıktan sonra oluşturuldu. 36 üye bu standardı onayladı. Bu kurum hangi ürün helal hangisi değil ona karar vermeyecek. HAK, ürün-hizmetin helal veya helal olmadığının kararını da helal belgesini de vermeyecek. Kurum, helal belgesi veren kuruluşları denetleyecek ve onları akredite edecek. Helal belgelerinin itibarı, güveni maalesef çok düşük. Sebebi de uygunluk belgesi veren kuruluşları denetleyecek hiçbir mekanizma, akreditasyon sisteminin dünyada oluşturulamamış olması. Dünyada ilk olarak Türkiye'de Helal Akreditasyon Kurumu oluşturuldu. HAK, helal belgelendirme kuruluşlarını denetleyecek, vermiş oldukları helal belgelerinin güvenilir olup olmadığına karar verecek."
- "Helal Akreditasyon Kurumu ve bütün dünyada kurulacak akreditasyon sistemi sayesinde helal belgelerinin karşılıklı tanınması mümkün hale gelecek. Bu sayede bir firma tek bir kurumdan helal belgesi aldıktan sonra dünyanın her yerine o ürünü satabilecek. Helal belgesinin itibarı artmış olacak. Türk firmaları Helal Akreditasyon Kurumu sayesinde her geçen gün büyüyen helal pazarından hak ettiği payı almış olacak."
Helal Belgesinin Faydaları Nelerdir?
- Helal belgesi, hem ürün güvenliğini hem de dine uygun üretimi sağladığı için yapanlara maddi kazancın yanı sıra gönül rahatlığı vermektedir.
- Gıda güvenlik sistemine dayandığı için temiz ve güvenilir ürün uygulamalarını teşvik eder.
- Helal Standardı, ISO 22000 Standardını baz alır. Bu nedenle üreticilerin daha kaliteli ve güvenli üretim yapmalarını sağlar.
- Gıdaların bütün üretim aşamalarını denetleyen tarafsız bir uzman ve bilirkişi hizmeti sağlar.
- Değişen piyasa şartlarında üreticilere güncel piyasayı yakalamalarına yardımcı olur.
- Helal belgesi, Müslüman ülkelere yapılan ihracatta üreticilere rakiplerine karşı rekabet avantajı sağlar.
- Avustralya da bile 28 helal belgelendirme kuruluşuna sahip bulunduğu düşünülürse pazarın cazibesi daha iyi anlaşılır. Avrupa helal pazarın büyüklüğü 30 Milyar Dolar olduğu tahmin ediliyor. Helal Gıda, bu pazarlarda çok sayıdaki Müslüman müşterileri çekerek üstün rekabet gücü sağlar.
- İnsanlar dini bir emri yerine getirmenin iç huzurunu yaşarlar.
- Afrika ve Rusya daha hızlı yükselen helal gıda talepleriyle özellikle ihracatçılarımız için cazip pazarlar olabilecek potansiyel taşıyor.
Helal Belgesi Neden Alınır?
Türkiye de helal akreditasyon hizmeti sunma yetkisine haiz tek kurum olan Türkiye Cumhuriyeti Helal Akreditasyon Kurumu (HAK)ın verdiği bilgilere göre dünya üzerinde 1,8 Milyar Müslüman yaşıyor. Helal ekonomisi küresel bazda yıllık 4 Trilyon Doları aşıyor. Yalnızca küresel helal gıda pazarının yıllık hacmi 1,3 Trilyon Dolar olup İslami finans dışında kalan helal pazarının yıllık %10 civarında büyüyerek önümüzdeki 5 yıl içinde toplam 3 Trilyon Dolara ulaşması bekleniyor.
Kaç Tane Helal Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu Var?
Dünya genelinde 400 den fazla Helal Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu olduğu tahmin ediliyor. Türkiye de helal konusunda akreditasyon amacıyla kurulan ve tüzel kişiliğine haiz tek kuruluş ise Helal Akreditasyon Kurumu dur. Helal standartları tüm İslam alemini kapsar ve modern sağlık ile kalite standartlarına uyumludur. Akreditasyon işlemleri için İslam İşbirliği Teşkilatı (İTT) çatısı altında İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) kurulmuştur. İşlemler SMIIC tarafından belirlenen standartlar çerçevesinde yapılır.
Helal Sertifika Çeşitleri
Helal sertifikası ne demek? sorusunu yanıtlarken de bahsettiğimiz üzere; Helal sertifikası çeşitleri 3 alt grupta incelenmektedir:
- HELAL GIDA SERTİFİKASI, Helal gıda belgelendirme işlemi; ilgili gıda ürünlerinin helal gereklilikler kapsamında belirlenen şartları sağladığı hususunda tasdiklenmesi sonucunda gerçekleştirilir.
- HELAL HİZMET SERTİFİKASI, Gıda sektöründe piyasaya sunulan ürünlere toplu halde ulaşabileceğiniz, market, restoran gibi işletmelerin; sundukları hizmetin tüm aşamalarında helal standartlarına uygunluğunu belirtir.
- HELAL KOZMETİK SERTİFİKASI,İnsan vücudunda etki gözle görünür veya görünmeyen şekilde etki yaratabilecek her türlü kozmetik ürününün, İslam Dini helal koşullarını sağladığını kesinleştiren belge türüdür.
Helal Sertifikası Almak İçin Gerekli Evraklar
Helal sertifikası için gerekenler arasında, öncelikli olarak işletmeden bir randevu alınır. Randevu günü ön görüşme sonrası helal sertifikası kuralları ile ilgili uygunluğun tespit edilmesi üzere, şekildeki adımlar izlenir:
- Üretim alanları, depolar ve genel firma durumu ile ilgili fotoğraflar çekilerek firma dosyasına eklenir
- Firma tedarikçilerinin helal gıda belgeleri toplanır.
- Analiz ve test sonuçları dosyaya eklenir.
- Sertifika alım şartlarını gösteren helal gıda taahhütnamesi firma yetkilisi ve üretimden sorumlu kişi tarafından imzalanarak dosyaya eklenir.
- Gıda işletmesi sicil kaydı alınır,
- Belediye ruhsatı fotokopisi alınır,
- Limited Şirketler için firmanın son resmi unvanını ve doğru adresini gösteren Ticaret Sicil Gazete fotokopisi alınır.
- Helal gıda sözleşmesi ve başvuru formu imzalanır.
- Vergi levhası fotokopisi alınır.
- Başvurulan gıda ürünleri listesi,
- Gıda tedarik faturası fotokopisi,
- Varsa faaliyet kaydı
Helal sertifikası almak için gerekli evraklar arasındadır.
Helal Sertifikası Veren Firmalar
Ürünleri veya hizmeti üzerinde helal belgesi edinmek isteyen marka sahipleri; helal sertifikası başvuru oluşturmak üzere, helal sertifika firmaları arasından bir seçim gerçekleştirmektedir.
Seçilecek olan kurumun; Türkiye Cumhuriyeti Diyanet Bakanlığı tarafından akredite edilmiş olması, İslami gereklerin getirdiği şartlar hakkında bilgi sahibi çalışanlara olması, güvenilir, işinin ehli ve tarafsız olması gibi şartlar aranır. Bu şartları sağlayan kurumlar, Helal sertifikası nereden alınır? sorusunun cevabını oluşturmaktadır.
TÜRKAK akreditasyonlu belgelendirme işlemlerinde KOSGEB Desteği kullanabilirsiniz.